مسؤولیت شرکت مادر در برابر بدهی‌ شرکت‌های فرعی ورشکسته

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، نویسنده مسؤول

2 دانشجوی دکترای حقوق نفت و گاز دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

امروزه، بیشتر فعالیت‌های تجاری در قالب گروه شرکت‌ها انجام می‌شود. بحث ورشکستگی این گروه شرکت‌ها، موضوع بسیار پیچیده‌ای است که از ویژگیِ «گروهی» بودن آنها نشأت می‌گیرد. این ویژگی گروهی بودن، باعث تقابل بین دو واقعیت حقوقی و اقتصادی می‌شود. واقعیت حقوقی این است که یک گروه، از چندین شرکت مستقل تشکیل شده که هر یک از آنها شخصیت حقوقی مستقلی از یکدیگر دارند و در کشورهای مختلف و تحتِ نظام‌های حقوقی مختلف تشکیل و ثبت شده‌اند و اصل حاکمیت کشورها اقتضاء دارد تا به ورشکستگی هر شرکت به صورت مستقل از دیگری رسیدگی شود و شرکت مادر به عنوان سهامدار اصلی، مسؤولیت محدودی در قبال بدهی‌های شرکت فرعی داشته باشد؛ در حالی که واقعیت اقتصادی، به عملکرد این شرکت‌ها بر می‌گردد که در اکثر موارد، شرکت‌های یک گروه به صورت واحد و به‌هم‌پیوسته عمل می‌کنند و شرکت مادر کنترل و مدیریت مجموعه را در دست دارد و در برابر بدهی‌های شرکت فرعی می‌توان آن را مسؤول قلمداد کرد. از تقابل این دو واقعیت، دو رویکرد نسبت به ورشکستگی گروه شرکت‌ها به وجود آمد. رویکرد اصل وجود مستقل که مبتنی بر واقعیات حقوقی است و رویکرد اصل وجود واحد که به واقعیات اقتصادی عملکرد گروه توجه دارد. در این مقاله سعی داریم تا این دو واقعیت و رویکردهای مختلفی که از تقابل این دو به وجود می‌آید را بررسی نماییم و جهت ارائه راهکار مناسب، بین این دو واقعیت تعادل ایجاد نماییم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Liability of Parent Company against the Debt of its Insolvent Subsidiaries

نویسندگان [English]

  • Korosh Kaviani 1
  • Saide Ghasemi Moghaddam 2
1
2
چکیده [English]

Nowadays, most of commercial activities have been done through the Group Companies’ structure. The Insolvency of these Group Companies is a rather complicated subject which is derived from its feature as a "Group". The feature of acting as a Group may result in contrast between two realities: Legal and Economic. The Legal reality is that a group is comprised of some independent companies and each of them has a separate personality from the other and they are incorporated under different legal systems. Due to the principle of Sovereignty, the Insolvency procedure is preceded independently from the other procedures and the Parent company, as the main shareholder, has a limited liability against the debt of its subsidiary. However, the Economic reality is related to the operation of these companies which most of time they act as a unified and integrated group and the Parent company apply its control and management on them and it shall be deemed responsible as to the debt of subsidiary. By contrast of these two realities, two approaches have been emerged concerning the Group Companies. The approach of Entity Principle is based on legal reality and the main attention of Enterprise Principle is on the group’s operations.
This article was an attempt to consider mentioned realities and approaches results from the contrast of these two realities in order to make a balance between them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Group Company
  • Parent Company
  • Subsidiary
  • Enterprise Principle
  • Entity Principle

مراجع

پاسبان، محمدرضا. حقوق شرکت‌های تجاری. تهران: انتشارات سمت، 1385.
پاسبان، محمدرضا. «زمان پیدایش شخصیت حقوقی و پیامدهای آن.» فصلنامه پژوهش حقوق و سیاست 12، شماره 31 (1389): 1.
شهبازی‌نیا، مرتضی، محمد عیسائی تفرشی، کوروش کاویانی و اسماعیل فرجی. «عبور از شخصیت حقوقی شرکت در فرض تقلب شریک در حقوق ایران و انگلیس.» مجله حقوقی دادگستری 74، (1390): 9.
قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجراء سیاست‌های کلی اصل چهل‌وچهارم قانون اساسی 1387.
American Law Institute, “Principles of Cooperation among the NAFTA Countries Transnational Insolvency.” excerpt from Transnational Insolvency: Cooperation among the NAFTA Countries (2003), available at: http://www.ali.org/doc/InsolvencyPrinciples.pdf. Last visited: August 9, 2013.
Berle Jr, A.A. “The Theory of Enterprise Entity.” Columbia Law Review 47, no. 3 (1947): 343.
Blumberg, P.I. “The Corporate Entity in an Era of Multinational Corporation.” Delawar Journal Corporation Law 15, no. 2 (1990): 283.
Blumberg, P.I. The Multinational Challenge to Corporation Law: the Search for a New Corporate personality. Oxford: Oxford University Press, 1993.
Blumberg, P.I. “The Transformation of Modern Corporation Law: The Law of Corporate Groups.” Connecticut Law Review 37, (2005): 605.
Blumberg, P.I., K.A. Strasser, N.L. Georgakopoulos, and E.J. Gouvin (eds.). Blumberg on Corporate Groups. United States: Aspen Publishers, 2005.
Daehnert, A. “Lifting the Corporate Veil: English and German Perspectives on Group Liability.” International Company and Commercial Law Review 18, (2007): 393.
Easterbrook, F. and D. Fischel. “Limited Liability and the Corporation.” University of Chicago Law Review 52, no.1 (1985): 89.
Grossfeld, B. and C.P. Roggers. “A Shared Value Approach to Jurisdictional Conflicts in International Economic Law.” International and Comparative Law Quarterly 32, (1983): 931.
Hadden, T. “Regulation Corporate Groups: An International Perspective.” In J. McCahery, Sol Picciotto, and Colin Scott (eds.). Corporate Control and Accountability: Changing Structures and Dynamics of Regulation. Oxford: Oxford University Press, 1993.
Hansmann, H. and R. Kraakman. “The Essential Role of Organizational Law.” Yale Law Journal 110, no. 3 (2000): 387.
Lutter, M. “Enterprise Law Corporate v. Entity Law, Incorporation- Phillip Blumberg’s Book from the Point of View of a European Lawyer.” American Journal of Comparative Law 38, no. 4 (1990): 949.
Mevorach, I. Insolvency within Multinational Enterprise Groups. Oxford: Oxford University Press, 2008.
Muchlinski, P.T. Multinational Enterprise and the Law. Oxford: Oxford University Press, 2007.
Organization for Economic Co-operation and Development (OECD), “The Responsibility of Parent Company for Their Subsidiaries.” (1980), ‘Summary of Comparative Findings’.
Teubner, G. “Unitas Multiplex: Corporate Governance in Group Enterprises.” in D. Sugarman and G. Teubner (eds.). Regulating Corporate Groups in Europe. Nomos: Baden-Baden, 1990.
UNCITRAL, “UNCITRAL Legislative Guide on Insolvency Law, Part One and Two.” (New York: United Nation Publication, 2005), available at:
http://www.uncitral.org/pdf/english/texts/insolven/05-80722_Ebook.pdf. Last visited: August 9, 2013.
UNCITRAL, “UNCITRAL Legislative Guide on Insolvency Law, Part Three: Treatment of Enterprise Groups in Insolvency.” (Vienna: United Nation Publication, 12 July 2012), available at:http://www.uncitral.org/pdf/english/texts/insolven/Leg-Guide-Insol-Part3-ebook-E.pdf.Augest 8, 2013.Last visited: August 8, 2013.
UNCITRAL Document A/CN.9/WG.V/WP.74, Report of the Working Group V, Vienna, 2006, p. 3. Available at: http://daccess-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/LTD/V06/574/64/PDF/ V0657464.pdf?OpenElement. Last visited: August 30, 2013.
Westbrook, J.L. “Multinational Enterprises in General Default: Chapter 15, The ALI Principles, and The EU Insolvency Regulation.” American Bankruptcy Law Journal 76, (2002): 1.
Westbrook, J.L. and J.S. Ziegel. “NAFTA Insolvency Project.” Brooklyn Journal of International Law 23, (1997): 8.
پژوهش های حقوق خصوصی
دوره 3، شماره 5
شهریور 1394
صفحه 27-50

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار